Zoom met Gaza: “Meer nog dan geld, is een wapenstilstand nodig”

Het was bijzonder om even direct contact te hebben met onze mensen in Gaza, de medewerkers van de Palestinian Medical Relief Society (PMRS). Het is ze gelukt om een zoombijeenkomst te organiseren. We spraken met Bassam Zaqout, de arts en directeur die vaak hebben ontmoet toen we nog zelf naar Gaza konden. En met Mustafa Barghouti, een van de oprichters van de PMRS. “Zonder staakt het vuren wordt de situatie

Vijftien ziekenhuizen zijn compleet verwoest, 22 gedeeltelijk. Met de dagelijkse stroom van nieuwe gewonden en door het gebrek aan medicijnen en hulpmiddelen, hebben die ziekenhuizen hun handen vol. Geen tijd voor ‘gewone’ zieken. Veel van de apparatuur is vernield; nierdialyses, scans of bloedonderzoek zijn onmogelijk geworden.

Ziekenhuizen beperken zicht noodgedwongen tot het opvangen van gewonden, bloedtransfusies en operaties. Daarna moeten patiënten meteen weer weg. De PMRS neemt de zorg voor deze mensen op zich; de wondverzorging, traumazorg en de revalidatie als ze weer ‘thuis’ zijn.

Mobiele klieken
De PMRS werkte ook voor 7 oktober al vanuit hun eigen centra en op locatie, daar waar hun patiënten wonen. De mobiele teams zijn uitgebreid, er zijn drie keer zoveel medewerkers actief als vroeger. Ze zoeken hun patiënten op in de primitieve tentenkampen, waar ze dagelijks een mobiel spreekuur openen. Dat is ook belangrijk voor de mensen die nog wel mobiel zijn. Zij lopen veel gevaar als ze te voet of met een ezelwagen naar een ziekenhuis gaan.

We bewegen met de mensen mee, zegt Bassam, de mensen die van hot naar her worden gestuurd. We zijn meteen ter plekke als er weer een aanval is geweest. Waar het kan, verzorgen we de gewonden. Waar het niet anders kan, brengen we de gewonden naar een ziekenhuis.

Traumazorg
Een van de dingen die ze doen is de zorg voor zwangere vrouwen, vooral als het gaat om een moeilijke bevalling. De moeders kunnen nergens anders heen. Er is een grote groep verloskundigen op de been om de vrouwen bij te staan. Ook doen ze veel aan traumazorg, vooral voor kinderen, die bezig worden gehouden met spel, met kunst, met muziek.

Er is nog heel weinig te koop, en wat er nog is, is onbetaalbaar.

Opzettelijke verhongering
Maar veel van hun zorg gaat naar de mensen, en vooral de kinderen, die lijden onder de gevolgen van de opzettelijke verhongering. Het maakt kinderen bevattelijker voor infecties en besmettelijke ziektes. Meer dan de helft heeft bloedarmoede. Omdat er ook nauwelijks mogelijkheid is om normale hygiëne te handhaven, er is niet genoeg water, er zijn vaak geen wc’s, hebben veel kinderen infecties, krijgen diarree, schurft, luizen, behalve dat ze broodmager en zwak worden. En in toenemende mate sterven, aan combinaties van ondervoeding en ziekte.

Als er niet spoedig een nieuwe wapenstilstand komt, wordt de ramp onhoudbaar.

De PMRS heeft nog een kleine voorraad aan melkpoeder, vitaminesupplementen en voedzame biscuits voor de jongste kinderen. En waar mogelijk helpen ze met de hygiëne. Want waar je niet aan zou denken, is wat er gebeurt als er geen wc’s zijn waar oudere bedlegerige mensen naar toe kunnen, en al die kinderen met diarree ook niet. En er is te weinig water om de was te doen. Wat ze dus vooral nodig hebben zijn luiers, ook voor de ouderen. Gelukkig heeft de PMRS in de weken dat er een staakt-het-vuren was, alles op alles gezet om de voorraden aan te vullen. Maar als er niet spoedig een nieuwe wapenstilstand komt wordt de ramp onhoudbaar. Veel medicijnen zijn er niet meer. Er is nog heel weinig te koop, en wat er nog is, is onbetaalbaar.

Er is grote vrees voor uitbrekende epidemieën.

De voedselsituatie is rampzalig. Er zijn nu wat voedselpakketten aangevoerd, maar het distributiesysteem is beroerd. Nu de UNRWA, die dat al jaren deed, is uitgeschakeld is het een gevecht tussen de sterksten wie er een pakket te pakken krijgt. En dan nog, dan heb je voor een dag of wat meel, pasta, rijst of olie, en geen water om te koken en geen gas of hout om dat mee te doen. Een kilo suiker kost op de markt 70 dollar. Het is niet alleen het aantal calorieën dat te weinig is, het is ook dat er geen vitaminen meer zijn, geen verse groente, geen fruit, en ook geen proteïne als in eieren of vlees. Het is maar een paar procent van de bevolking die zelfs die karige hulp ontvangt. Zo wordt dus uiteindelijk iedereen ziek. Er is grote vrees voor uitbrekende epidemieën, er zijn al de eerste patiënten geveld door polio, dat niet meer voorkwam, maar ook mazelen, wat met de wankele gezondheid veel gevaarlijker is dan een gewone kinderziekte. Ook ademhalingsmoeilijkheden komen veel voor.

Al onze medewerkers zijn zelf gewone Palestijnen.

Wij kennen de noden van de mensen, zegt Bassam, beter dan buitenlandse hulpverleners. Al onze medewerkers zijn zelf gewone Palestijnen. Wat de vraag van sommige deelnemers oproept hoe het met henzelf gaat. Nou, Bassam wil niet klagen, maar ook zij hebben familie verloren, ook zij zijn dagelijks in angst, dodelijk vermoeid en gestrest, vaak net als de anderen dakloos geworden. Twee van de medewerkers zijn gevangen genomen en gemarteld. Het is geen geheim meer dat juist hulpverleners doelwit zijn van de Israëlische aanvallen.

Wat ze nodig hebben. Geld? Nee, leggen ze uit, op dit moment is er weinig mogelijkheid om te kopen wat er nodig is. Maar zoals ze van alles in voorraad konden nemen tijdens een staakt-het-vuren, bereiden ze zich nu voor op de mogelijkheid om weer in te slaan. Ze bestellen al voorraden in Jordanië en in de Westoever, bij Palestijnse organisaties die alles voor hen bewaren. In de vurige hoop dat er binnenkort weer een wapenstilstand komt.

En wat ze vooral nodig hebben is dat wij, solidaire buitenlanders, achter hen blijven staan. Ze niet in de steek laten. Jullie bijdragen houden ons in leven, zegt Bassam.

En dan heeft hij het even te kwaad, als hij vertelt dat hij elke dag als hij wakker wordt beseft dat hij als vader zijn eigen kinderen niet voldoende te eten kan geven. Als arts is hij nodig voor zijn patiënten, hij kan niet uren in de rij gaan staan voor een beetje voedsel. En dan vertelt hij over een kind dat stervende was, en voor hij stierf zei dat hij blij was dat hij dood kon gaan. Bassams stem breekt. Hij houdt zijn tranen niet meer binnen.

We zijn getuigen van een onvoorstelbare en niet te verdragen poging om een geheel volk van de kaart te vegen. Mustafa Barghouti zegt het onomwonden. De mensen worden nu bijeengedreven in een concentratiekamp, en het doel is etnische zuivering. Deportatie of uitroeiing.

We kunnen niet anders, dan in eigen land protest aantekenen dat onze regering niet meer doet om deze genocide tegen te houden. En we kunnen niet anders dan er voor zorgen dat er materiele hulp komt, geld. Wat meer is dan dat. Het laat ook zien dat ze niet alleen zijn.